“Cổng trường mở ra” của Lý Lan thuộc loại văn bản biểu cảm. Tác giả viết theo dòng chảy cảm xúc của lòng mẹ với con thơ (lên bảy tuổi﴿ qua độc thoại nội tâm của người mẹ hiền. Thời gian nghệ thuật là đêm trước ngày khai trường của đứa con vào học lớp Một. Người mẹ nghĩ về tương lai của đứa con, rồi liên tưởng tới ngày khai giảng ở Nhật – một ngày hội thực sự của toàn xã hội – nơi mà mọi người thể hiện sự quan tâm tới thế hệ tương lai. Như những dòng nhật kí tâm tình, nhỏ nhẹ và sâu lắng, bài văn giúp ta hiểu thêm tấm lòng yêu thương, tình cảm sâu nặng của người mẹ đối với con và vai trò to lớn của Nhà trường đối với cuộc sống của mỗi người. Mời các bạn tham khảo một số bài văn phân tích hình ảnh người mẹ trong tác phẩm đã được Toplist tổng hợp trong bài viết sau đây.

Phân tích người mẹ trong bài “Cổng trường mở ra” số 7

Trong ngày đầu tiên khai trường, không chỉ người con mà người mẹ cũng có những lo âu, hồi hộp, tựa như mẹ là người cũng phải đến trường. Những lo âu ấy đã cho thấy sự hi sinh cao cả của người mẹ đối với con.

Trước ngày khai trường, mẹ đã chuẩn bị cho con mọi hành trang để con bước vào thế giới mới. Đó là cái thế giới mà mẹ không thể bên con mãi như những ngày qua. Mẹ đã sắm cho con những thứ cần thiết để ngày mai con đến trường, từ quần áo, giày dép, nón đến cặp sách, tập vở: “Việc chuẩn bị quần áo mái, giày nón mới, cặp sách mới, tập vở mới, mọi thứ đâu đó đã sẵn sàng, khiến con cảm nhận được sự quan trọng của ngày khai trường”. Khi người con đãyên giấc ngủ thì người mẹ vẫn còn làm nốt những công việc trong ngày và không quên: “đắp mền cho con, buông mùng, ém góc cẩn thận”. Mọi hôm, khi con đã ngủ thì mẹ “lượm những chiếc xe thiết giáp dưới gầm ghế, cạnh chân bàn, những chú rô-bốt bằng nhựa đứng ngồi khắp nơi, và giữa nhà là đoàn quân thùdàn trận trong một cuộc chiến tranh Sư Tử – Khủng Long mà ngày nào con cũng bày ra”.

Nhưng hôm nay là ngày đặc biệt, là cái ngày mà chỉ cồn một đêm nữa con sẽ trở thành “học sinh lớp Một rồi”. Do vậy, những công việc ấy con đã làm giúp mẹ, con làm với sự tự giác của người sắp trở thành học sinh lớp Một. Mẹ không biết làm gì nữa nhưng mẹ vẫn không ngủ, đơn giản vì mẹ không ngủ được. Cái cảm giác ngày mai đứa con mình đến trường lần đầu tiên khiến mẹ lo lắng, bồn chồn. Trong khi người mẹ còn thức đó để “nhìn con ngủ một lát, rồi mẹ đi xem lại những thứ đã chuẩn bị cho con”, thì con đã chìm trong giấc ngủ vì “trong lòng con không có mối bận tâm nào khác ngoài chuyện ngày mai thức dậy cho kịp giờ”.

Tuy nhiên, mẹ không ngủ được không phải chỉ vì mẹ lo lắng cho việc ngày mai con đến trường mà chính ngày khai trường của con đã gợi lại cho mẹ những kỉ niệm không thể nào quên trong cái ngày đầu tiên đi học của chính mẹ. Đó là những kỉ niệm đã ăn sâu vào lòng mẹ và nó lại được gợi ra mỗi khi có những dịp như thế. “Cứ nhắm mắt lại là dường như vang lên bên tai tiếng đọc bài trầm bổng”. Những kỉ niệm của người mẹ giờ trở thành thực tế của con vào ngày hôm sau.

Người mẹ như muốn nói với con, muôn khắc ghi những cảm xúc bâng khuâng, xao xuyến trong ngày khai trường vào lòng con: “Mẹ muốn nhẹ nhàng, cẩn thận và tự nhiên ghi vào lòng con. Để rồi bất cứ một ngày nào đó trong đời, khi nhớ lại, lòng con lại rạo rực những cảm xúc bâng khuâng, xao xuyến”. Cứ ngỡ những lời này mẹ nói với con, nhưng không phải, đó là lời mẹ nói với chính mình, mẹ đang tự ôn lại những kỉniệm của tuổi thơ mẹ. Những kỉ niệm ấy đã tạo nên một ấn tượng sâu đậm trong lòng người mẹ: “Ngày mẹ còn nhỏ, mùa hè nhà trường đóng cửa hoàn toàn, và ngày khai trường đúng là ngày đầu tiên học trò lớp Một đến trường gặp thầy mới, bạn mới.

Cho nên ấn tượng của mẹ về buổi khai trường đầu tiên ấy rất sâu đậm” và kỉ niệm ấy vẫn sống mãi trong lòng người mẹ đến bây giờ: “Mẹ còn nhớ sự nôn nao, bồi hồi khi cùng bà ngoại đi tới gần ngôi trường và nỗi chơi vơi hốt hoảng khi cổng trường đóng lại, bà ngoại đứng bên ngoài cánh cổng như đứng bên ngoài cái thế giới mà mẹ vừa bước vào”. Lời kể của mẹ như một sự luyến tiếc pha lẫn chút tự hào, đồng thời sâu xa trong lòng mẹ, mẹ muốn con mình hãy khắc sâu những kỉ niệm mà con sẽ trải qua và sẽ trở thành quá khứ.

Lời diễn đạt của tác giả đã thể hiện được những điều thầm kín, sâu xa nhất trong tâm tư, tình cảm của người mẹ đối với con trong ngày đầu tiên con đến trường.

Phân tích người mẹ trong bài “Cổng trường mở ra” số 8

Từ lúc sinh con ra đến lúc con trưởng thành, có bao đêm mẹ thức trắng. Lúc ốm đau, khi quấy khóc rồi lớn lên, con học hành, bước vào cuộc sống. Lo toan cho con cứ bộn bề. Và một trong những đêm trắng đó là đêm trước ngày con vào lớp một – một bước ngoặt quan trọng trong đời con làm lòng mẹ bồi hồi được tác giả Lí Lan ghi lại trong văn bản cổng trường mở ra.Không có cốt chuyện, một chuỗi cảm xúc được biểu hiện qua lời tâm sự của người mẹ: lo lắng, hồi hộp, hi vọng, tin tưởng… các cung bậc ấy cứ đan xen, trở đi trở lại trong lòng người mẹ yêu con ấy. Ngắm nhìn con ngon giấc, mẹ nói với con nhưng là nói với chính lòng mình.

Bước ngoặt đầu tiên của cuộc đời con là ngày khai trường con vào lớp một, nó mở ra một “thế giới kì diệu” cho con. Hơn ai hết, mẹ hiểu điều đó bởi mẹ cũng có một ngày như thế trong đời. Kí ức ùa về, kỉ niệm xưa sống dậy. Việc mẹ làm, điều mẹ nghĩ tất cả đều toát lên tình yêu tha thiết và niềm hi vọng vô bờ gửi cho con. Vừa thấy con bé bỏng, ngây thơ, hồn nhiên, vừa có vẻ trưởng thành. Lòng mẹ vừa vui lại xen một chút lo lắng bồn chồn.

Không gây ấn tượng với người đọc bằng tình tiết, sự kiện mà lôi cuốn người đọc bởi sự miên man của dòng cảm xúc và lấp lánh tình yêu vô bờ của người mẹ. Nói với con nhưng thực ra người mẹ ấy đang nói với chính mình. Cách nói ấy vừa giản dị, gần gũi vừa dễ gây được sự đồng cảm bởi nó chân thành và mãnh liệt.

Trong bộn bề tâm sự, lo lắng của người mẹ ấy, ta còn nhận ra vị trí, vai trò vô cùng quan trọng của nhà trường với cuộc đời mỗi con người, cổng trường mở ra cũng là một thế giới kì diệu cho con, bởi bước qua cổng trường con đến với tri thức, với bạn bè, con hòa mình vào cuộc sống cộng đồng. Những điều con rất cần trong hành trang bước vào đời bởi theo quy luật của cuộc sống, con không thể mãi bé bỏng để ở trong vòng tay mẹ. Đấy là ý nghĩa sâu sắc của văn bản và cũng là điều người mẹ lo lắng khi con bắt đầu xa dần vòng tay mẹ. Hồi hộp, lo lắng, bởi người mẹ biết rằng “mỗi một sai lầm trong giáo dục sẽ ảnh hưởng đến cả một thế hệ mai sau”.

Nhớ đến chuyện nước Nhật xa xôi là để nghĩ đến mình, nghĩ đến trách nhiệm nặng nề của chính bản thân với sự trưởng thành của con và của thế hệ trẻ trên đất nước mình. Phải chăng, người mẹ ấy đang trăn trở, không phải cho riêng đứa con bé bỏng của mình mà trăn trở cho cả một thế hệ tương lai. Trăn trở cho sự tiếp nối, sự chuyển giao thế hệ. Bởi thế giá trị nhân văn của tác phẩm sâu sắc hơn rất nhiều. Cũng bởi thế, vượt ra ngoài một lời tâm sự với riêng con mình, văn bản đặt ra vấn đề cho toàn xã hội là đảm bảo cho con trẻ được học hành, được trưởng thành, trong một môi trường giáo dục tốt nhất, khi mà trong cuộc sống ta còn bắt gặp rất nhiều em bé không có tuổi thơ, trong kí ức của các em không có tiếng trống trường, không có tuổi học trò. Đồng cảm với người mẹ ấy, ta có thể dửng dưng được chăng?

Trở lại với dòng tâm sự của người mẹ. Tin yêu và hi vọng, mẹ an ủi con mình: “Hãy can đảm lên, thế giới này là của con, bước qua cánh cổng trường là một thế giới kì diệu sẽ mở ra”. Đã bảy năm rồi, ta đã hiểu cái thế giới diệu kì ấy là gì. Từ bé bỏng, dại khờ ta đã lớn khôn. Từ những con chữ đầu tiên với nét chì còn run rẩy ta đã hiểu biết thêm bao điều. Từng ngày, từng ngày ta cần mẫn cùng thầy cô bạn bè tích lũy tri thức, chuẩn bị hành trang bước vào đời, bởi vì ta biết rằng thế kỉ XIX cần những con người không chỉ có đức mà còn phải có tài. Đất nước cần những con người yêu đất nước, cống hiến hết mình, cần những con người có hiểu biết, có trong mình trí tuệ của nhân loại, cần những con người có thể làm thế giới biết đến một Việt Nam giàu mạnh để xứng với thuở xưa cha ông đã làm thế giới nghiêng mình về một Việt Nam anh dũng tuyệt vời. Sứ mệnh ấy đặt lên vai lớp trẻ chúng ta. Ta càng hiểu và cảm động biết bao khi đọc những dòng tâm sự bồi hồi của người mẹ như mẹ ta bảy năm về trước.

Khép lại bài văn là dư âm của một thế giới kì diệu phía sau cánh cổng trường, dư âm của lòng mẹ và tình yêu tha thiết. Dư âm của nỗi mong mỏi khát khao và niềm tin yêu vô hạn mà cha mẹ, thầy cô và tất cả mọi người gửi cho thế hệ trẻ. Ta thấy lòng mình ấm áp, thấy như mình được chắp cánh để bay tới những chân trời mơ ước và khát vọng.

Phân tích người mẹ trong bài “Cổng trường mở ra” số 6

“Cổng trường mở ra” là một bài bút kí ghi lại tâm trạng của một người mẹ trong đêm chuẩn bị cho con trước ngày khai trường vào lớp Một. Không có sự kiện, không có cốt truyện nhưng văn bản này vẫn hấp dẫn chúng ta, bởi vì từng câu văn, từng dòng chữ dạt dào biết bao nỗi niềm tâm sự của một người mẹ rất mực thương yêu con, không nguôi nghĩ tới trách nhiệm của mình đối với những đứa con bé bỏng. Đứa con trong bài văn là một cậu bé chuẩn bị vào lớp Một. Còn chúng ta, những học sinh lớp Bảy, đã qua lớp Một từ lâu rồi, vậy mà khi đọc bài văn “cổng trường mở ra”, lòng ta vẫn rạo rực những cảm xúc bâng khuâng, xao xuyến, cứ như đang được một chiếc máy thời gian dẫn về những ngày ấu thơ đẹp đẽ…

Đêm trước ngày khai trường, tâm trạng của người mẹ và đứa con rất khác nhau. Hình ảnh cậu học sinh lớp Một được miêu tả ở phần đầu bài văn thật ngây thơ, đáng yêu. Gương mặt cậu thanh thoát, tựa nghiêng trên gối mềm, đôi môi hé mở và thỉnh thoảng chúm lại như đang mút kẹo. Ngày mai khai trường, ngày mai được đi học. được vào lớp Một, vậy mà đêm nay cậu bé vẫn ngủ một cách thanh thản, bởi vì cậu đã được mẹ giúp chuẩn bị mọi việc, mọi thứ sẵn sàng. Cũng có niềm háo hức như trước những chuyến đi xa, nhưng giờ đây trong lòng cậu bé không có mối bận tâm nào khác ngoài chuyện ngày mai thức dậy cho kịp giờ. Như vậy trong cái đêm trước ngày khai trường, tâm hồn đứa con, cậu học sinh lớp một hình ảnh thật là thanh thản, nhẹ nhàng, hồn nhiên, vô tư… Biết đâu, trong đêm nay cậu bé sẽ mơ một giấc mơ đẹp, giấc mơ về gia đình hạnh phúc, về cuộc đời tươi sáng.

Đứa con, cậu học sinh lớp Một ấy và tất cả chúng ta, những học sinh tiểu học, trung học sơ sở… có được những giây phút thanh thản, vô tư để mơ những giấc mơ đẹp là nhờ đâu? phải chăng, trước hết là nhờ tình thương yêu, sự chăm sóc dạy dỗ của người mẹ. Nhà văn Lý Lan, chắc cũng là một người mẹ, đã ghi lại biết bao suy nghĩ, tình cảm, tâm trạng của một người mẹ như thế trong đêm chuẩn bị cho con vào lớp Một. Mọi việc chuẩn bị đã xong, mẹ tự bảo mình cũng nên đi ngủ sớm. Nhưng lên giường nằm, mẹ cứ “trằn trọc” mãi. Nhà văn đã dùng một từ láy đúng chỗ – trằn trọc. “Trằn trọc lúc trở mình luôn, cố ngủ mà không ngủ được vì có nhiều điều phải lo nghĩ”. Người mẹ ấy đã lo nghĩ những điều gì?

Trước hết, người mẹ tin ở con, tin ở mình. “Mẹ tin là con sẽ không bỡ ngỡ… Mẹ tin đứa con của mẹ lâu rồi. Mẹ tin vào sự chuẩn bị rất chu đáo cho con…”. Điệp ngữ “mẹ tin” được nhắc lại ba lần vang vọng trong tâm hồn người mẹ, chứng tỏ người mẹ đã yên lòng, không phải lo lắng gì về con, về mình. Nhưng, “vẫn không ngủ được”, vẫn “trằn trọc”. Bởi vì trong lòng người mẹ trào lên bao hồi tưởng đẹp đẽ, bao suy nghĩ lắng sâu. Do đó, sau những niềm tin, người mẹ nhớ lại những kỉ niệm xa xưa, ngày còn thơ ấu, ngày đầu tiên cắp sách đến trường. Bên tai người mẹ bỗng vang lên tiếng đọc bài trầm bổng: “Hàng năm, cứ vào cuối thu… Mẹ tôi âu yếm nắm lấy tay tôi, dẫn đi trên con đường làng dài và hẹp”. Trong đoạn văn này xuất hiện hai từ ghép đẳng lập thật đặc sắc. Từ “trầm bổng” tả âm thanh tiếng đọc bài khi thấp, khi cao, nhẹ nhàng, vang xa mãi không dứt.

Từ “âu yếm” biểu hiện tình thương yêu, trìu mến, sự chăm sóc dịu dàng của người mẹ đối với đứa con. Thế là từ một tiếng đọc bài trầm bổng, trong cuốn sách giáo khoa xưa, ùa dậy những ấn tượng khắc sâu mãi trong lòng người mẹ về cái ngày “hôm nay tôi đi học”. “Mẹ còn nhớ sự nôn nao, hồi hộp khi cùng bà ngoại đi tới gần ngôi trường và nỗi chơi vơi hốt hoảng khi cổng trường đóng lại, bà ngoại đứng ngoài cánh cổng như đứng bên ngoài cái thế giới mà mẹ vừa bước vào”. Chỉ trong một thời khắc ngắn ngủi mở đầu cuộc đời cắp sách mà cô học trò nhỏ bé – tuổi thơ của người mẹ ngày nay – trải qua bao nhiêu tâm trạng. Nào là nôn nao, hồi hộp, nào là chơi vơi, hốt hoảng…

Bên cạnh những từ ghép đẳng lập biểu hiện tâm trạng nhân vật, nhà văn đã dùng những từ ghép chính phụ để miêu tả sự vật và con người khá rõ nét như: Bà ngoại, ngôi trường, cổng trường, cánh cổng. Ngôn ngữ văn chương và nội dung, ý nghĩa hài hòa với nhau khiến người đọc dễ hiểu và thích thú. Trở lại với tâm trạng của người mẹ trong bài văn, chúng ta hiểu rằng, người mẹ ấy nhớ những kỉ niệm xưa, không chỉ để được sống lại tuổi thơ đẹp đẽ của mình mà còn muốn “nhẹ nhàng cẩn thận và tự nhiên ghi vào lòng con. Để rồi bất cứ một ngày nào đó trong đời khi nhớ lại, lòng con lại rạo rực những cảm xúc bâng khuâng, xao xuyến”. Điều đó có nghĩa là người mẹ muốn truyền cho cậu học sinh lớp một kia những cung bậc tâm trạng đẹp đẽ của cuộc đời, những người được cắp sách đến trường trong ngày đầu vào lớp Một…

Sau những hồi tưởng và mong ước, người mẹ ấy mở rộng ý nghĩ, liên tưởng tới một nét văn hóa rất đẹp của nước Nhật. “Mẹ nghe nói ở Nhật, ngày khai trường là ngày lễ của toàn xã hội… không có ưu tiên nào lớn hơn ưu tiên giáo dục thế hệ trẻ cho tương lai… Ai cũng biết rằng mỗi sai lầm trong giáo dục sẽ ảnh hưởng đến cả một thế hệ mai sau, và sai lầm một li có thể đưa thế hệ ấy đi chệch cả hàng dặm sau này…”. Nghĩ về chuyện của thế giới, để hiểu rõ và ghi nhớ trách nhiệm vinh quang và nặng nề của chính bản thân mình đố với việc chăm lo, giáo dục con cái nói riêng và cả thế hệ trẻ của đất nước mình nói chung. Tấm lòng người mẹ ấy đẹp đẽ, cao cả biết bao. Ý tưởng này của nhà văn Lý Lan sâu sắc và nhân văn biết bao!

Toàn bộ bài văn là tiếng nói nội tâm của nhân vật người mẹ. Người mẹ không trực tiếp nói với con hoặc với ai cả. Người mẹ nhìn con ngủ, như tâm sự với con, nhưng thực ra là đang nói với chính mình, đang tự ôn lại kỉ niệm của chính mình. Cách viết này làm nổi bật được tâm trạng, ý nghĩ, tình cảm của nhân vật, cũng chính là của tác giả. Nói khác đi đây là một kiểu văn chương trữ tình, có tác dụng truyền cảm mạnh mẽ. Nhân vật người mẹ trong bài văn cứ thủ thỉ tâm tình tự nói với mình, theo kiểu “một mình mình biết, một mình mình hay”. Nhà văn cũng vậy, không răn bảo ai bằng những lời khô cứng mà hóa thân vào nhân vật để tâm sự với bạn đọc, rất nhẹ nhàng, rất tinh tế mà vô cùng thấm thía, lay mạnh ý nghĩ và tình cảm người đọc.

Trở lại, với người mẹ trong bài văn, ta hãy lắng nghe lời cuối cùng của mẹ: “Bước qua cánh cổng trường lù một thế giới kì diệu sẽ mở ra”. Đã qua thời lớp Một, bây giờ là học sinh lớp Bảy chúng ta hiểu răng: “Một thế giới kì diệu” mà nhà trường đã mở ra cho chúng ta là bao điều, rộng lớn về tri thức văn hóa, tri thức cuộc sống, dạy dỗ bồi đắp cho chúng ta bao nhiêu tư tưởng, tình cảm đẹp về đạo lí làm người, tình bạn, tình thầy trò, tấm lòng yêu thương con người, ý chí, nghị lực, tính thật thà, lòng dũng cảm… để không ngừng vươn lên, để phát triển nghị lực, phẩm chất toàn diện của con người, chuẩn bị cho ngày mai. Bước qua cánh cổng trường chính là một tuổi thơ bé bỏng nhiều khờ dại để từng bước, từng bước lớn lên, lớn lên, xứng đáng con ngoan, trò giỏi và công dân tốt sau này…

Vậy đấy, đọc bài “Cổng trường mở ra” trí tuệ và tâm hồn của những học sinh lớp Bảy chúng ta được mở rộng, hiểu biết và rung cảm biết bao điều quý giá. Chúng ta hiểu rằng: “Trong quãng đời đi học, hầu như ai cũng trải qua ngày khai trường đầu tiên”. Nhưng ít ai để ý xem trong đêm trước ngày khai trường, mẹ mình đã làm gì và nghĩ gì. Đọc bài văn này, ta hiểu và thấm thìa tấm lòng thương yêu, tình cảm sâu nặng của mẹ đối với ta và vai trò lớn của nhà trường đối với cuộc sống mỗi con người, cổng trường mở rộng bao nhiêu, tình mẹ dạt dào sâu nặng bấy nhiêu. Mẹ cha, gia đình, thầy cô, bạn bè, trường lớp luôn luôn hài hoà gắn bó với nhau, để đưa chúng ta vào một thế giới tuổi trẻ kì diệu, vô cùng đẹp đẽ, cao cả và… không ít những gian truân. Hãy can đảm lên, người lính nhỏ của đạo quân… sách vở là vũ khí, lớp học là đơn vị, trận địa là hoàn cầu và chiến thắng là nền văn minh nhân loại..

Phân tích người mẹ trong bài “Cổng trường mở ra” số 2

“Cổng trường mở ra” là một bài bút kí ghi lại tâm trạng của một người mẹ trong đêm chuẩn bị cho con trước ngày khai trường vào lớp Một. Không có sự kiện, không có cốt truyện nhưng văn bản này vẫn hấp dẫn chúng ta, bởi vì từng câu văn, từng dòng chữ dạt dào biết bao nỗi niềm tâm sự của một người mẹ rất mực thương yêu con, không nguôi nghĩ tới trách nhiệm của mình đối với những đứa con bé bỏng. Đứa con trong bài văn là một cậu bé chuẩn bị vào lớp Một. Còn chúng ta, những học sinh lớp Bảy, đã qua lớp Một từ lâu rồi, vậy mà khi đọc bài văn “Cổng trường mở ra”, lòng ta vẫn rạo rực những cảm xúc bâng khuâng, xao xuyến, cứ như đang được một chiếc máy thời gian dẫn về những ngày ấu thơ đẹp đẽ…

Đêm trước ngày khai trường, tâm trạng của người mẹ và đứa con rất khác nhau. Hình ảnh cậu học sinh lớp Một được miêu tả ở phần đầu bài văn thật ngây thơ, đáng yêu. Gương mặt cậu thanh thoát, tựa nghiêng trên gối mềm, đôi môi hé mở và thình lình chúm lại như đang mút kẹo. Ngày mai khai trường, ngày mai được đi học, được vào lớp Một, vậy mà đêm nay cậu bé vẫn ngủ một cách thanh thản, bởi vì cậu đã được mẹ giúp chuẩn bị mọi việc, mọi thứ sẵn sàng. Cũng có niềm háo hức như trước những chuyến đi xa, nhưng giờ đây trong lòng cậu bé không có nỗi bận tâm nào khác ngoài chuyện ngày mai thức dậy cho kịp giờ.

Như vậy, trong cái đêm trước ngày khai trường, tâm hồn đứa con, cậu học sinh lớp Một vẫn thật là thanh thản, nhẹ nhàng, hồn nhiên, vô tư… Biết đâu, trong đêm nay, cậu bé sẽ mơ một giấc mơ đẹp, giấc mơ về gia đình hạnh phúc, về cuộc đời tươi sáng. Đứa con, cậu học sinh lớp Một ấy và tất cả chúng ta, những học sinh tiểu học, trung học sơ sở… có được những giây phút thanh thản, vô tư để mơ những giấc mơ đẹp là nhờ đâu? Phải chăng, trước hết là nhờ tình thương yêu, sự chăm sóc dạy dỗ của người mẹ. Nhà văn Lý Lan, chắc cũng là một người mẹ, đã ghi lại biết bao suy nghĩ, tình cảm, tâm trạng của một người mẹ như thế trong đêm chuẩn bị cho con vào lớp Một.

Mọi việc chuẩn bị đã xong, mẹ tự bảo mình cũng nên đi ngủ sớm. Nhưng lên giường nằm, mẹ cứ “trằn trọc” mãi. Nhà văn đã dùng một từ láy đúng chỗ – trằn trọc. “Trằn trọc là trở mình luôn, cố ngủ mà không ngủ được vì có nhiều điều phải lo nghĩ”. Người mẹ ấy đã lo nghĩ những điều gì? Trước hết, người mẹ tin ở con, tin ở mình. “Mẹ tin là con sẽ không bỡ ngỡ… Mẹ tin đứa con của mẹ lớn rồi. Mẹ tin vào sự chuẩn bị rất chu đáo cho con…”. Điệp ngữ “mẹ tin” được nhắc lại ba lần vang vọng trong tâm hồn người mẹ, chứng tỏ người mẹ đã yên lòng, không phải lo lắng gì về con, về mình. Nhưng “vẫn không ngủ được”, vẫn “trằn trọc”, bởi vì trong lòng người mẹ trào lên bao hồi tưởng đẹp đẽ, bao suy nghĩ lắng sâu.

Do đó, sau những niềm tin, người mẹ nhớ lại những kỉ niệm xa xưa, ngày còn thơ ấu, ngày đầu tiên cắp sách đến trường. Bên tai người mẹ bỗng vang lên tiếng đọc bài trầm bổng: “Hàng năm, cứ vào cuối thu… Mẹ tôi âu yếm nắm lấy tay tôi, dẫn đi trên con đường làng dài và hẹp”. Trong đoạn văn này xuất hiện hai từ ghép đẳng lập thật đặc sắc. Từ “trầm bổng” tả âm thanh tiếng đọc bài khi thấp, khi cao, nhẹ nhàng, vang xa mãi không dứt. Từ “âu yếm” biểu hiện tình thương yêu, trìu mến, sự chăm sóc dịu dàng của người mẹ đối với đứa con. Thế là từ một tiếng đọc bài trầm bổng, trong cuốn sách giáo khoa xưa, ùa dậy những ấn tượng khắc sâu mãi trong lòng người mẹ về cái ngày “hôm nay tôi đi học”. “Mẹ còn nhớ sự nôn nao, hồi hộp khi cùng bà ngoại đi tới gần ngôi trường và nỗi chơi vơi hốt hoảng khi cổng trường đóng lại, bà ngoại đứng ngoài cánh cổng như đứng bên ngoài cái thế giới mà mẹ vừa bước vào”.

Chỉ trong một thời khắc ngắn ngủi mở đầu cuộc đời cắp sách mà cô học trò nhỏ bé – tuổi thơ của người mẹ ngày nay – trải qua bao nhiêu tâm trạng. Nào là nôn nao, hồi hộp, nào là chơi vơi, hốt hoảng… Bên cạnh những từ ghép đẳng lập biểu hiện tâm trạng nhân vật, nhà văn đã dùng những từ ghép chính phụ để miêu tả sự vật và con người khá rõ nét như: Bà ngoại, ngôi trường, cổng trường, cánh cổng. Ngôn ngữ văn chương và nội dung, ý nghĩa hài hòa với nhau khiến người đọc dễ hiểu và thích thú. Trở lại với tâm trạng của người mẹ trong bài văn, chúng ta hiểu rằng, người mẹ ấy nhớ những kỉ niệm xưa, không chỉ để được sống lại tuổi thơ đẹp đẽ của mình mà còn muốn “nhẹ nhàng cẩn thận và tự nhiên ghi vào lòng con. Để rồi bất cứ một ngày nào đó trong đời khi nhớ lại, lòng con lại rạo rực những cảm xúc bâng khuâng, xao xuyến”. Điều đó có nghĩa là người mẹ muốn truyền cho cậu học sinh lớp một kia những cung bậc tâm trạng đẹp đẽ của cuộc đời, những người được cắp sách đến trường trong ngày đầu vào lớp Một…

Sau những hồi tưởng và mong ước, người mẹ ấy mở rộng ý nghĩ, liên tưởng tới một nét văn hóa rất đẹp của nước Nhật. “Mẹ nghe nói ở Nhật, ngày khai trường là ngày lễ của toàn xã hội… không có ưu tiên nào lớn hơn ưu tiên giáo dục thế hệ trẻ cho tương lai… Ai cũng biết rằng mỗi sai lầm trong giáo dục sẽ ảnh hưởng đến cả một thế hệ mai sau, và sai lầm một li có thể đưa thế hệ ấy đi chệch cả hàng dặm sau này…”. Nghĩ về chuyện của thế giới, để hiểu rõ và ghi nhớ trách nhiệm vinh quang và nặng nề của chính bản thân mình đối với việc chăm lo, giáo dục con cái nói riêng và cả thế hệ trẻ của đất nước mình nói chung. Tấm lòng người mẹ ấy đẹp đẽ, cao cả biết bao. Ý tưởng này của nhà văn Lý Lan sâu sắc và nhân văn biết bao!

Toàn bộ bài văn là tiếng nói nội tâm của nhân vật người mẹ. Người mẹ không trực tiếp nói với con hoặc với ai cả. Người mẹ nhìn con ngủ, như tâm sự với con, nhưng thực ra là đang nói với chính mình, đang tự ôn lại kỉ niệm của chính mình. Cách viết này làm nổi bật được tâm trạng, ý nghĩ, tình cảm của nhân vật, cũng chính là của tác giả. Nói khác đi đây là một kiểu văn chương trữ tình, có tác dụng truyền cảm mạnh mẽ. Nhân vật người mẹ trong bài văn cứ thủ thỉ tâm tình tự nói với mình, theo kiểu “một mình mình biết, một mình mình hay”. Nhà văn cũng vậy, không răn bảo ai bằng những lời khô cứng mà hóa thân vào nhân vật để tâm sự với bạn đọc, rất nhẹ nhàng, rất tinh tế mà vô cùng thấm thía, lay mạnh ý nghĩ và tình cảm người đọc.

Trở lại với người mẹ trong bài văn, ta hãy lắng nghe lời cuối cùng của mẹ: “Bước qua cánh cổng trường là một thế giới kì diệu sẽ mở ra”. Đã qua thời lớp Một, bây giờ là học sinh lớp Bảy chúng ta hiểu rằng: “Một thế giới kì diệu” mà nhà trường đã mở ra cho chúng ta là bao điều, rộng lớn về tri thức văn hóa, tri thức cuộc sống, dạy dỗ bồi đắp cho chúng ta bao nhiêu tư tưởng, tình cảm đẹp về đạo lí làm người, tình bạn, tình thầy trò, tấm lòng yêu thương con người, ý chí, nghị lực, tính thật thà, lòng dũng cảm… để không ngừng vươn lên, để phát triển nghị lực, phẩm chất toàn diện của con người, chuẩn bị cho ngày mai. Bước qua cánh cổng trường chính là một tuổi thơ bé bỏng nhiều khờ dại để từng bước, từng bước lớn lên, lớn lên, xứng đáng con ngoan, trò giỏi và công dân tốt sau này…

Vậy đấy, đọc bài “Cổng trường mở ra” trí tuệ và tâm hồn của những học sinh lớp Bảy chúng ta được mở rộng, hiểu biết và rung cảm biết bao điều quý giá. Chúng ta hiểu rằng: “Trong quãng đời đi học, hầu như ai cũng trải qua ngày khai trường đầu tiên”. Nhưng ít ai để ý xem trong đêm trước ngày khai trường, mẹ mình đã làm gì và nghĩ gì. Đọc bài văn này, ta hiểu và thấm thía tấm lòng thương yêu, tình cảm sâu nặng của mẹ đối với ta và vai trò lớn của nhà trường đối với cuộc sống mỗi con người, cổng trường mở rộng bao nhiêu, tình mẹ dạt dào sâu nặng bấy nhiêu.

Mẹ cha, gia đình, thầy cô, bạn bè, trường lớp luôn luôn hài hoà gắn bó với nhau, để đưa chúng ta vào một thế giới tuổi trẻ kì diệu, vô cùng đẹp đẽ, cao cả và… không ít những gian truân. Hãy can đảm lên, người lính nhỏ của đạo quân… sách vở là vũ khí, lớp học là đơn vị, trận địa là hoàn cầu và chiến thắng là nền văn minh nhân loại…

Phân tích người mẹ trong bài “Cổng trường mở ra” số 5

Đối với mỗi một con người, mẹ luôn là người dìu dắt và dõi theo mỗi một bước đi trong hành trang cuộc đời, đặc biệt là đối với những dấu mốc quan trọng. Tác phẩm “Cổng trường mở ra” của tác giả Lí Lan đã khắc họa chân dung một người mẹ yêu thương, quan tâm và lo lắng cho con mình trong đêm trước khi đứa con đặt bước chân vào trường học.

Xét về hình thức bên ngoài, về cách xưng hô thì dường như người mẹ đang trực tiếp nói với đứa con nhưng thực tế, mẹ đang tự độc thoại nội tâm, nói với mình. Sự chuyển đổi từ đối thoại sang độc thoại đã đem lại một hiệu quả nghệ thuật trong việc dễ dàng để cho nhân vật bộc lộ những trạng thái cảm xúc một cách khách quan, chân thực, đồng thời thể hiện rõ tình yêu thương đối với đứa con của mình.

Tác phẩm đã khắc họa hai dòng tâm trạng trái ngược nhau dù đặt trong cùng một thời gian nghệ thuật. Vào đêm trước khi đứa con đặt những bước chân đầu tiên vào mái trường, con trẻ vốn vô tư, hồn nhiên nên chỉ háo hức chút ít và sau đó dễ dàng chìm sâu vào giấc ngủ “như uống một li sữa, ăn một cái kẹo”. Còn người mẹ thì vẫn thao thức, và qua dòng suy nghĩ và mạch cảm xúc, những nét đẹp trong tâm hồn người mẹ đã được khắc họa rõ nét.

Phân tích nhân vật người mẹ trong tác phẩm Cổng trường mở ra của Lí LanTrước hết, người mẹ là người chu đáo, cẩn thận trong việc chăm sóc con cái. Vì ngày mai là ngày đầu tiên con đi học nên những công việc thường ngày như dọn dẹp đồ chơi của con, dọn dẹp nhà cửa, mẹ đều đã hoàn thành từ buổi chiều để có nhiều thời gian chuẩn bị kĩ lưỡng đồ dùng học tập ,sách vở cho con. Còn về tâm lí, người con đã được trải qua những buổi tập xếp hàng, tập đi, do đó đã có thời gian làm quen với thầy cô, bạn bè. Vậy mà mẹ vẫn thao thức, trằn trọc không ngủ được.

Người mẹ thao thức không phải bởi vì lo lắng cho con. Ngược lại, mẹ là người luôn tin tưởng vào con mình. “Mẹ tin đứa con của mẹ lớn rồi. Mẹ tin vào sự chuẩn bị rất chu đáo cho con trước ngày khai trường”. Mẹ thao thức vì những kỉ niệm về ngày đầu tiên đi học của bản thân ùa về không thể kiểm soát. Người mẹ “muốn nhẹ nhàng, cẩn thận và tự nhiên ghi vào lòng con” những ấn tượng sâu sắc về ngày đầu tiên đi học cho thấy tình cảm yêu thương vĩ đại dành cho con mình. Ngày mai là ngày đi học đầu tiên của con nhưng mẹ lại nhớ về ngày đầu tiên đi học của mình và muốn ghi lại trong lòng con những cảm xúc đó cho thấy người mẹ thương con như yêu máu thịt và xem con cái là một phần cuộc sống quan trọng trong cuộc sống của mình.

Ngoài ra, người mẹ còn thể hiện mình là một người mẹ có hiểu biết và quan tâm đến tầm quan trọng của giáo dục đối với thế hệ trẻ. Câu chuyện về ngày khai trường ở nước Nhật thể hiện trong lòng mẹ vẫn luôn coi trọng ngày đầu tiên đi học. Và mẹ cũng đặt hi vọng, đặt niềm tin vào sự giáo dục trong nhà trường. Niềm hi vọng đó càng trở nên vĩ đại hơn khi người mẹ khái quát tầm ảnh hưởng đối với cả một thế hệ: ““Ai cũng biết rằng mỗi sai lầm trong giáo dục sẽ ảnh hưởng đến cả một thế hệ mai sau, và sai lầm một li có thể đưa thế hệ ấy đi chệch cả hàng dặm sau này”.

Người mẹ còn thể hiện tình yêu thương thông qua lời động viên, khích lệ người con vững bước và tự tin khi đặt chân vào một thế giới mới: “Đi đi con, hãy can đảm lên, thế giới này là của con, bước qua cánh cổng trường là một thế giới kì diệu mở ra”. Đó là thế giới kì diệu của vô vàn những điều mới mẻ, những bài học lí thú, những kiến thức sâu sắc. Người mẹ mong con có thể vững bước trên con đường chinh phục tri thức vốn rộng lớn, bao la như biển đại dương sâu thẳm. Đó còn là thế giới của tình yêu thương, sự quan tâm, chăm sóc của thầy cô, bạn bè. Người mẹ mong đứa con hãy hòa nhập và coi đó là mái nhà thứ hai của mình.

Bằng những lời độc thoại nhẹ nhàng, sâu lắng, bức chân dung người mẹ đã hiện lên vô cùng đẹp đẽ với những phẩm chất như yêu thương hết lòng, chuẩn bị, chăm sóc chu đáo cho đứa con. Đồng thời luôn đặt niềm tin, niềm hi vọng vào đứa con của mình.

Phân tích người mẹ trong bài “Cổng trường mở ra” số 4

Nhà văn Lí Lan sinh ra, lớn lên và trưởng thành ở Sài Gòn, chị viết Cổng trường mở ra và cho đăng lên báo Yêu trẻ nhân mùa tựu trường năm học 2000 – 2001. Bài văn như những dòng thư, những dòng nhật kí nhẹ nhàng ghi lại nỗi lòng của người mẹ trước ngày đầu tiên đến trường của con. Mẹ thì nao nao, con thì háo hức. Con thì an giấc thanh thoát còn mẹ lại không ngủ được khi liên tưởng đến kí ức xa xôi ngày đầu tiên mẹ cùng bà ngoại đến trường. Mẹ luôn có những cảm xúc thật khó tả khi nghĩ đến ngày mai.

Trước đêm khai trường của con, người mẹ đã không ngủ được và báo cho con biết rằng rồi con sẽ hiểu nguyên nhân điều đó và thông báo cho con biết “vào một ngày kia, còn xa lắm ấy” con cũng sẽ không ngủ được. Cùng một khoảng không gian và thời gian nhưng người mẹ thì không ngủ được còn con thì an giấc như uống một li sữa, ăn một cái kẹo. Người mẹ thật giàu cảm xúc và suy tư. Nghệ thuật so sánh được tác giả vận dụng càng làm nồi bật tuổi ăn tuổi ngủ của cậu bé. Cùng với đó, càng làm nổi bật lên tâm trạng và hình ảnh người mẹ trong tác phẩm.

Mạch cảm xúc và suy nghĩ “Ngày mai con vào lớp Một” vẫn kéo dài trên trang văn. Cảm xúc và suy nghĩ của mẹ còn hình ảnh thì là của con. Từ sự việc hiện tại của con, mẹ lại liên tưởng đến quá khứ. Việc con chuẩn bị vào lớp Một mẹ liên tưởng đến việc con đi chơi xa. Việc chuẩn bị quần áo mới, sách vở mới, mọi thứ khiến con cảm nhận được sự quan trọng của ngày khai trường. Con cũng nóng lòng và háo hức “Nhưng cũng như trước một chuyến đi xa, trong lòng con không có một mối bận tâm nào khác ngoài chuyện sáng mai thức dậy cho kịp giờ”. Điều đó có nghĩa là con chưa có một ấn tượng cụ thể nào về việc sắp trở thành cậu học sinh lớp Một. Qua lời kể của mẹ, ta thấy được sự chu đáo, yêu thương, đồng thời cũng rất thấu hiểu đứa con trai bé bỏng của mình.

Lý Lan viết tiếp “Mẹ lên giường và trằn trọc”. Tại sao mẹ lại thế? Có phải mẹ lo cho con ngày đầu tiên đến trường không? Không “Bởi vì con đã đi học từ ba năm trước hồi mới ba tuổi vào lớp mẫu giáo con đã biết thế nào là trường, lớp, thầy, bạn. Ngay cả ngôi trường mới con cũng được làm quen từ những ngày hè” Trường lớp thầy bạn, con đã từng làm quen với khung cảnh ấy. Vả lại, mẹ đã chuẩn bị hết tất cả mọi thứ giúp con trước ngày khai trường. Những câu văn giải thích ấy có nhằm tô đậm thêm lí do “không ngủ được” của mẹ khi hễ cứ nhắm mắt lại là lại nghe tiếng đọc bài trầm bổng: “Hằng năm cứ vào cuối thu, lá ngoài đường lại rụng nhiều, mẹ tôi lại âu yếm nắm tay tôi đi trên con đường làng dài và hẹp. Có phải mẹ không ngủ được là do kí ức ấy lại hiện về?

Đúng vậy kí ức ngày khai trường đã khiến mẹ không ngủ được. Kí ức ấy thật khó quên nhất là khi bên cạnh mẹ lại có con. “Mẹ còn nhớ sự nôn nao khi cùng bà ngoại đi tới gần ngôi trường và nỗi chơi vơi hoảng hốt khi cổng trường đóng lại”. Đó là tâm trạng của mẹ trong khoảng thời gian ngắn, đúng là rất ngắn nhưng mẹ vẫn không quên. Mỗi năm cứ đến ngày tựu trường, những kỉ niệm ấy lại sống dậy khiến mẹ bâng khuâng. Một mình mẹ đã như vậy đối với kỉ niệm huống chi giờ đây còn có cả con ở bên cạnh nữa. Ngày mai, mẹ sẽ đóng vai bà ngoại như hồi trước còn con sẽ đóng vai mẹ. Mẹ đã không được học mẫu giáo như con trước khi vào lớp Một. “Ngày mẹ còn nhỏ, mùa hè nhà trường đóng cửa hoàn toàn và ngày khai trường đúng là ngày đầu tiên được gặp thầy mới bạn mới”. Như vậy có thể nói, mẹ giờ đây đang sống lại với những kí ức, những hoài niệm mà ngày xưa mẹ đã từng trải qua. Mẹ rất yêu thương con và mong muốn con sẽ được sống trọn vẹn trong chính khoảng thời gian đặc biệt này.

Trong khoảng thời gian không ngủ được ấy, mẹ nhớ ngày khai trường của mẹ hồi trước, so sánh với ngày khai trường của con. Dòng văn tâm sự vẫn được tiếp tục với không gian của ngày khai trường được mở rộng. Mẹ viết cho con về ngày khai trường ở Nhật Bản mà mẹ được biết. Đó là ngày lễ của toàn xã hội. Tất cả quan chức, người lớn đều chăm lo cho trẻ em. Từ đường phố cho tới các trường tiểu học đều được dọn sạch sẽ và trang trí cẩn thận như một ngày lễ lớn. Mọi người đều hớn hở đến trường dự lễ, riêng các quan chức còn gặp gỡ Ban giám hiệu, thầy cô giáo, và phụ huynh học sinh để lắng nghe những ý kiến của họ nhằm điều khiển kịp thời về chính sách giáo dục. “Bằng hành động đó họ muốn cam kết rằng, không có ưu tiên nào lớn hơn ưu tiên giáo dục thế hệ trẻ tương lai”.

Và để chứng tỏ: “Ai cũng biết rằng mỗi sai lầm trong giáo dục đều ảnh hưởng đến thế hệ tương lai và sai lầm một li có thể đưa thế hệ ấy đi chệch cả hàng dặm sau này”. Người mẹ không chỉ thấu hiểu con mà còn là người biết tìm tòi, nâng cao kiến thức của bản thân để hướng dẫn con của mình. Mẹ thật tuyệt vời và đáng ngưỡng mộ.

Không chỉ có như vậy, mẹ như một người bạn tâm tình, trò chuyện cùng con và dùng tất cả kinh nghiệm sống của mình để giảng giải cho đứa con bé bỏng của mình. Mẹ muốn làm tăng thêm ấn tượng về ngày khai trường của con “mẹ muốn nhẹ nhàng, cẩn thận và tự nhiên ghi vào lòng con. Để rồi bất cứ một ngày nào đó trong đời, khi nhớ lại lòng con lại rạo rực những cảm xúc bâng khuâng, xao xuyến”. Hai câu văn tự sự chứa cả tâm tư của mẹ. Và rồi đúc kết bằng tất cả kinh nghiệm, mẹ đã nói một câu: “bước qua cổng trường là cả một thế giới kì diệu sẽ mở ra”. Phải chăng đây là cảm xúc, kinh nghiệm của người mẹ cũng như của chính tác giả Lí Lan?

Bình tâm nghĩ lại, kể từ khi ngày đầu tiên đến trường, đúng là cả một thế giới kì diệu đã mở ra trước mắt em. Về giao tiếp: em gặp được nhiều bạn bè, thầy cô, xây dựng một tình cảm mới đầy yêu thương đoàn kết, sau tình cảm gia đình. Biết thêm nhiều hình thức giao tiếp, cách cư xử với mọi người. Về tri thức, em học được các môn khoa học tự nhiên, giải thích được các hiện tượng trong đời sống và mở rộng kiến thức của chính mình. Được hiểu biết về âm nhạc, được học vẽ, được tiếp xúc với cả máy tính và các công nghệ đặc biệt. Trường học quả là một điều thú vị.

Người mẹ trong tác phẩm này thật tuyệt vời với bao phẩm chất đáng quý đáng trân trọng. Mẹ không trực tiếp nói với con hay với một ai khác mà là với tất cả. Tác phẩm như một bức thư được viết bằng lối văn tự sự, trữ tình gửi tới người đọc về tầm quan trọng của giáo dục đối với tương lai mỗi người, mỗi đất nước và mỗi xã hội.

Phân tích người mẹ trong bài “Cổng trường mở ra” số 3

Ngày khai trường hàng năm đã trở thành ngày hội của toàn dân. Bởi ngày đó bắt đầu một năm học mới với bao mơ ước, bao điều mong đợi trước mắt các em. Không khí ngày khai trường thật đặc biệt, thật náo nức. Vậy còn các bậc cha mẹ thì sao? Họ có những tâm trạng gì trong ngày ấy? Văn bản Cổng trường mở ra của Lý Lan đã giải đáp cho chúng ta những thắc mắc ấy.

Bài văn Cổng trường mở ra viết về tâm trạng của người mẹ trong đêm không ngủ trước ngày khai trường lần đầu tiên của con cùng với vai trò to lớn của nhà trường, nền giáo đục đối với mỗi chúng ta. Không có sự việc, không có cốt truyện theo một chuỗi nhất định nhưng bài văn này đã khá thu hút người đọc bởi mỗi câu văn dạt dào tình cảm với biết bao niềm tâm sự, hồi tưởng kỉ niệm của người mẹ thương yêu con bằng tấm lòng cao cả. Bài văn này đã đưa mỗi chúng ta đến với những rạo rực tinh thần, bâng khuâng khó tả của kí ức tuổi thơ.

Không có cốt truyện, một chuỗi cảm xúc được biểu hiện qua lời tâm sự của người mẹ. Đêm trước ngày khai trường, tâm trạng của người mẹ và đứa con rất khác nhau. Vào đêm trước ngày khai trường của con: “Mẹ không ngủ được”. Mẹ thao thức, suy nghĩ triền miên không phải vì mẹ lo lắng, vì “Mẹ tin là con không bỡ ngỡ trong ngày đầu năm học” vì ba năm về trước, hồi mới lên ba, con đã vào lớp mẫu giáo, giờ đây tuần lễ trước ngày khai giảng, “con đã làm quen bạn bè và cô giáo mới, tập xếp hàng, tập đi, tập đứng để chuẩn bị cho buổi lễ khai trường long trọng này”. Thế mà mẹ vẫn không ngủ được vì mẹ trằn trọc nhớ lại kỷ niệm xưa; “Hằng năm, cứ vào cuối thu… Mẹ tôi âu yếm nắm lấy bàn tay dẫn đi trên con đường làng dài và hẹp”…

Mẹ lại muốn khắc ghi vào lòng về cái ngày: “hôm nay tôi đi học”. Với mẹ, ấn tượng về ngày khai trường đầu tiên ấy “rất sâu đậm”. Mẹ nhớ mãi “sự nôn nao, hồi hộp” khi cùng bà ngoại đi tới gần ngôi trường, “nỗi chơi vơi hốt hoảng” khi cổng trường đóng lại, mà bà ngoại đứng ngoài cánh cổng… Nhưng mẹ không trực tiếp nói với con hoặc với ai cả mà như đang nói với chính mình, đang tự ôn lại kỷ niệm của riêng mình. Cách viết này làm nổi bật được tâm trạng, khắc họa được tâm tư, tình cảm, những điều sâu thẳm khó nói bằng những lời trực tiếp.

Qua các chi tiết đó, chứng tỏ rằng mẹ vô cùng thương yêu con, mẹ nhớ lại ấn tượng thuở thiếu thời đi học của mình và muốn khắc sâu những kỷ niệm đẹp vào lòng con. Còn về phía người con, hình ảnh cậu học sinh lớp Một được miêu tả ở phần đầu bài văn thật ngây thơ, đáng yêu. Gương mặt cậu thanh thoát, tựa nghiêng trên gối mềm, đôi môi hé mở và thình lình chúm lại như đang mút kẹo. Ngày mai khai trường, ngày mai được đi học, được vào lớp Một, vậy mà đêm nay cậu bé vẫn ngủ một cách thanh thản, bởi vì cậu đã được mẹ giúp chuẩn bị mọi việc, mọi thứ sẵn sàng. Cũng có niềm háo hức như trước những chuyến đi xa, nhưng giờ đây trong lòng cậu bé không có mối bận tâm nào khác ngoài chuyện ngày mai thức dậy cho kịp giờ. Như vậy, trong cái đêm trước ngày khai trường, tâm hồn đứa con, cậu học sinh lớp Một ấy thật là thanh thản, nhẹ nhàng, hồn nhiên, vô tư… Biết đâu, trong đêm nay, cậu bé sẽ mơ một giấc mơ đẹp, giấc mơ về gia đình hạnh phúc, về cuộc đời tươi sáng.

Phần cuối truyện, Lý Lan khẳng định vai trò của nhà trường, của giáo dục qua lời của người mẹ: “Đi đi con… thế giới kỳ diệu sẽ mở ra”. Qua đây nhà văn muốn nói rằng giáo dục có vai trò cực kỳ quan trọng trong đời sống của con người; trường học đem đến cho con người tri thức, tư tưởng, tình cảm, đạo lý, tình bạn, tình thầy trò… Đằng sau cánh cổng trường sẽ là một thế giới kì diệu cho con, bước qua cánh cổng là con đặt chân đến tri thức, với bạn bè, con hòa mình vào cuộc sống cộng đồng. Những điều con rất cần trong hành trang bước vào đời bởi theo quy luật của cuộc sống, con không thể mãi bé bỏng để ở trong lòng mẹ. Đấy là ý nghĩa sâu sắc của văn bản và cũng là điều người mẹ hồi hộp khi con bắt đầu rời xa vòng tay mẹ. Hồi hộp, lo lắng, bởi người mẹ biết rằng “mỗi một sai lầm trong giáo dục sẽ ảnh hưởng đến cả một thế hệ mai sau”. Nghĩ đến chuyện nước Nhật xa xôi là để nghĩ đến mình, nghĩ đến trách nhiệm nặng nề của chính bản thân với sự trưởng thành của con và của thế hệ trẻ trên đất nước mình.

Văn bản khép lại, nhưng dư âm về một thế giới kì diệu đằng sau cánh cổng trường, dư âm về tình yêu thương của người mẹ dành cho con vẫn luôn còn mãi trong lòng bạn đọc. Từ lúc sinh ra cho đến lúc trưởng thành, chúng ta luôn có mẹ quan tâm, chăm sóc. Biết bao đêm mẹ thức vì ta, biết bao gian khó mẹ phải vì ta mà trải hết,… Vậy thì, mỗi người con, hãy sống đừng phụ lòng mẹ, yêu mẹ và hãy luôn đem lại niềm hạnh phúc cho mẹ của mình.

Phân tích người mẹ trong bài “Cổng trường mở ra” số 1

Cổng trường mở ra – một trong những tác phẩm xuất sắc nhất của tác giả Lý Lan, tác phẩm đã ghi lại những cảm xúc trong sáng về ngày đầu tiên đến trường. Trong văn bản, nổi bật lên là chân dung tâm trạng của người mẹ về ngày đầu tiên đến trường của con, đồng thời mẹ cũng sống lại cảm xúc về ngày đầu tiên đến trường của chính mình.

Để bộc lộ nỗi niềm, tình cảm của bản thân, người mẹ đã chọn hình thức tự bạch như những dòng nhật kí tâm sự. Bởi vậy, hình thức văn bản là lời mẹ tâm sự với con nhưng thực tế đây lại chính là tâm sự, độc thoại của mẹ với chính mình. Với hình thức này, tác giả dễ dàng để cho nhân vật tự bộc lộ các cung bậc cảm xúc khác nhau của mình.

Trước hết, nhân vật mẹ là người hết sức chu đáo, yêu thương con. Ngày đầu tiên đến trường là ngày vô cùng quan trọng với mỗi đứa trẻ, ý thức được điều đó mẹ đã chuẩn bị cho con hết sức kĩ lưỡng, chu đáo. Sự chu đáo của mẹ thể hiện trong từng hành động nhỏ như “đắp mền, buông mùng, ém góc” mẹ ấu yếm nhìn con ngủ và một lát mẹ lại xem những đồ đã chuẩn bị cho con đã đầy đủ hay chưa. Không chỉ vậy mẹ còn chuẩn bị đầy đủ cho con cả về vật chất và tinh thần. Về vật chất mẹ chuẩn bị: “quần áo mới, giày nón mới, cặp sách mới, tập vở mới, mọi thứ đâu đó đã sẵn sàng” để con có thể cảm nhận rõ ràng tầm quan trọng của ngày đầu tiên đến trường, của một cấp học mới.

Không chỉ vậy, mẹ còn chuẩn bị cho con về tâm lí, tinh thần: con đã được đi học mẫu giáo, đã biết thế nào là trường lớp, “ngay cả ngôi trường mới, con cũng đã tập làm quen từ những ngày hè. Tuần lễ trước ngày khai giảng, con đã làm quen với bạn bè và cô giáo mới, đã xếp hàng, tập đi, tập đứng” điều đó đã khiến con không còn bỡ ngỡ về ngày khai giảng long trọng này. Và mẹ cũng tin tưởng vào con có đủ sự bản lĩnh, tự tin để bước vào môi trường mới, làm quen với bạn bè và thầy cô mới.

Trong đêm trước ngày khai giảng của con, mẹ không sao ngủ được, phải chăng vì bồi hồi, xúc động trước một ngày trọng đại, người mẹ vừa trăn trở suy nghĩ về đứa con vừa buâng khuâng, xao xuyến khi nhớ về ngày đầu đến trường của chính mình. Ngày đầu khai trường của con còn làm sống dậy ấn tượng sâu đậm về ngày đầu tiên đến trường khi còn nhỏ của mẹ: “Ngày mẹ con nhỏ, mùa hè nhà trường đóng cửa hoàn toàn và ngày khai trường đúng là ngày đầu tiên học trò lớp Một đến trường gặp thầy mới, bạn mới. Cho nên ấn tượng của mẹ về buổi khai trường đầu tiên ấy rất sâu đậm. Mẹ còn nhớ sự nôn nao, hồi hộp khi cùng bà ngoại đi tới gần ngôi trường và nỗi chơi vơi hốt hoảng khi cổng trường đóng lại, bà ngoại đứng ngoài cánh cổng như đứng ngoài cái thế giới mà mẹ bước vào”.

Qua tình cảm, suy nghĩ của mẹ còn thấy được sự quan tâm, ý thức trách nhiệm của gia đình, nhà trường và xã hội đối với trẻ em, đối với sự nghiệp giáo dục, đồng thời còn thấy được vai trò quan trọng của giáo dục đối với mỗi người. Để nhấn mạnh vào tầm quan trọng của giáo dục, đặc biệt là ngày đầu tiên đến trường, người mẹ đã nhiều lần nhắc lại ý: “con cảm nhận được sự quan trọng của ngày khai trường”, “con không có mối bận tâm nào khác ngoài chuyện ngày mai thức dậy cho kịp giờ”, “chuẩn bị cho buổi lễ long trọng này”, “cái ấn tượng khắc sâu mãi mãi trong lòng một con người về cái ngày “hôm nay tôi đi học” ấy”. Với việc nhắc đi nhắc lại điều này suốt chiều dài tác phẩm đã cho thấy người mẹ ý thức rõ ràng tầm quan trọng của giáo dục đối với mỗi con người.

Không dừng lại ở đó, người mẹ còn sử dụng câu chuyện về ngày khai trường ở Nhật, đó là ngày lễ của toàn xã hội. Các quan chức đến dự lễ khai giảng, có những chính sách điều chỉnh kịp thời với giáo dục. Những việc làm, những hành động đó cho thấy giáo dục là mối quan tâm hàng đầu của xã hội, bởi “mỗi sai lầm trong giáo dục sẽ ảnh hưởng đến cả một thế hệ mai sau, và sai lầm một li có thể đưa thế hệ ấy đi chệch cả hàng dặm sau này”. Tầm quan trọng của nhà trường, của giáo dục còn được thể hiện ở câu văn kết bài, câu văn mang tính chất gợi mở: “đi đi con, hãy can đảm lên, thế giới này là của con, bước qua cánh cổng trường là một thế giới kì diệu sẽ mở ra”. “Thế giới kì diệu” trong nhà trường chính là: nơi cung cấp cho ta những tri thức về thế giới và con người; nơi ta hoàn thiện nhân cách: về lẽ sống, tình thương, quan hệ với mọi người,…; nơi vun đắp những tình cảm đẹp đẽ: tình thầy trò, bạn bè; đồng thời đây cũng là nơi khơi gợi và vun đắp mơ ước cho mỗi bạn nhỏ.

Tác phẩm là lời trò chuyện của người mẹ với đứa con mà thực chất là người mẹ đang nói với chính mình, đang ôn lại kỉ niệm mà mình đã trải qua. Sử dụng cách viết này đem đến hai tác dụng chính: đầu tiên là tạo nên giọng điệu tâm tình, truyền cảm hứng cho người đọc; thứ hai là làm nổi bật tâm trạng và những kỉ niệm sâu kín mà bình thường khó có thể bày tỏ trực tiếp. Sử dụng ngôn ngữ biểu cảm với giọng văn ngọt ngào, sâu lắng cũng góp phần thể hiện những cung bậc cảm xúc của nhân vật.

Qua tác phẩm, đã thể hiện tấm lòng yêu thương con sâu sắc, sự chu đáo, ân cần của mẹ trước ngày khai giảng của con. Đồng thời thấy được sự quan tâm của xã hội với giáo dục và vai trò của giáo dục đới với thế hệ tương lai, với sự phát triển chung của đất nước.

Trả lời